Một nghiên cứu mới cho thấy các vi protein (microprotein) được sản xuất trong khối u gan có thể giúp các nhà nghiên cứu sản xuất vắc-xin phòng chống ung thư.
Một nghiên cứu gần đây của các nhà nghiên cứu từ Viện nghiên cứu Bệnh viện del Mar, kết hợp với Đại học Cima Navarra và Đại học Pompeu Fabra, đã xác định được một nhóm các phân tử nhỏ trong khối u gan có thể là chìa khóa để phát triển vắc-xin ung thư. Microprotein là các protein rất nhỏ chỉ được sản xuất bởi các tế bào khối u. Các microprotein này có thể kích hoạt các tế bào miễn dịch để chống lại khối u. Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Science Advances.
Bằng cách tích hợp dữ liệu từ khối u và mô khỏe mạnh của hơn một trăm bệnh nhân ung thư gan, các nhà nghiên cứu đã xác định được bộ microprotein này. Các phân tử nhỏ này được tạo ra từ các gene mà trước đây được cho là không có khả năng mã hóa protein.
Mar Alba, một nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Bệnh viện del Mar cho biết: “Trong những năm gần đây, nhóm gene này ngày càng được chú ý. Do chiều dài ngắn hoặc biểu hiện thấp (low expression) của chúng, các nhà nghiên cứu nghĩ rằng những gene này không mã hóa protein. Nhưng các kỹ thuật mới đã tiết lộ rằng một số gene này thực sự có thể tạo ra các protein nhỏ”.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra điều này thông qua sự kết hợp các kỹ thuật tính toán như transcriptomics, translatomics và proteomics, cùng với các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm được thực hiện để nghiên cứu phản ứng miễn dịch.
Một con đường có thể phát triển vắc-xin chống ung thư
Việc phát triển vắc-xin ung thư dựa vào khả năng của hệ thống miễn dịch trong việc nhận ra các phân tử lạ không phải là một phần của cơ thể. Các đột biến trong tế bào ung thư tạo ra các peptide lạ cảnh báo hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, thách thức nằm ở các loại ung thư có tỷ lệ đột biến thấp, chẳng hạn như ung thư gan. Việc nghiên cứu các microprotein, vốn trước đây khó phát hiện, cung cấp một cách thay thế để phát triển vắc-xin ung thư.
Marta Espinosa Camarena, một nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Hospital del Mar, giải thích: “Nghiên cứu này cho thấy có một số lượng đáng kể các microprotein chỉ được biểu hiện trong các tế bào khối u. Những microprotein này có thể được sử dụng để phát triển các phương pháp điều trị mới”.
Puri Fortes, một nhà nghiên cứu tại CIMA và CIBERehd, cho biết: “Chúng tôi thấy rằng một số microprotein này có thể kích thích hệ thống miễn dịch, từ đó tạo ra một phản ứng chống lại các tế bào ung thư. Phản ứng này có thể được tăng cường bằng vắc-xin mà sản xuất ra các microprotein này. Các vắc-xin này có thể ngăn chặn hoặc làm giảm sự phát triển của khối u”.
Không giống như các vắc-xin khác dựa trên đột biến riêng biệt của từng bệnh nhân, phương pháp điều trị này có thể được sử dụng cho nhiều người vì cùng một vi protein được biểu hiện ở nhiều bệnh nhân khác nhau.
Việc sử dụng các loại vắc-xin này có thể tương đối đơn giản, mặc dù nghiên cứu về ứng dụng của chúng vẫn chưa bắt đầu. “Đó là mục tiêu của chúng tôi”, các nhà nghiên cứu cho biết.
Nguồn thông tin:
Marta Espinosa Camarena và cộng sự. Các vi protein được mã hóa bởi ORF không điển hình là nguồn chính của các kháng nguyên đặc hiệu khối u trong nhóm bệnh nhân ung thư gan. Science Advances (2024). DOI: 10.1126/sciadv.adn3628. www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adn3628
