Đau bụng là một vấn đề phổ biến, có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân tiềm ẩn khác nhau. Khi cơn đau khu trú quanh rốn, nó có thể là dấu hiệu của các tình trạng cụ thể cần được chú ý và chẩn đoán. Trong bài viết này, bạn sẽ tìm hiểu về nguyên nhân, các triệu chứng liên quan, phương pháp chẩn đoán và các lựa chọn điều trị cho tình trạng đau bụng quanh rốn.
Nguyên nhân đau bụng quanh rốn
Một trong những bệnh hoặc tình trạng sau đây có thể gây đau bụng ở vùng quanh rốn.
- Viêm ruột thừa: Ruột thừa là một cơ quan giống như một cái túi nhỏ nằm gần ngã ba nối giữa ruột non và ruột già. Ban đầu, cơn đau có thể bắt đầu gần rốn, sau đó lan sang vùng bụng dưới bên phải. Các triệu chứng kèm theo bao gồm sốt, chán ăn, buồn nôn và nôn.
- Viêm dạ dày ruột (gastroenteritis): Viêm dạ dày ruột, thường được gọi là cúm dạ dày, là một bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi rút, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây ra. Khi bị viêm dạ dày ruột, bạn sẽ thường thấy đau bụng quanh rốn, đi kèm với tiêu chảy, nôn mửa, buồn nôn và khó chịu.
- Sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột (SIBO): Sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột xảy ra khi có sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong ruột non. Tình trạng này có thể dẫn đến đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy và kém hấp thu chất dinh dưỡng. Cơn đau thường tập trung xung quanh vùng rốn.
- Hội chứng ruột kích thích: Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn tiêu hóa mãn tính, đặc trưng bởi đau bụng, chướng bụng và thay đổi thói quen đại tiện. Cơn đau thường xảy ra xung quanh rốn và có thể kèm theo tiêu chảy, táo bón hoặc cả hai.
- Tắc ruột: Tắc ruột một phần hoặc toàn bộ có thể gây đau bụng quanh rốn. Tình trạng này có thể bị gây ra bởi các yếu tố như thoát vị, sự hình thành các tổ chức xơ dính, khối u hoặc phân bị đóng cục. Các triệu chứng khác có thể bao gồm đầy hơi, táo bón, nôn mửa và không thể đánh rắm.
- Túi thừa Meckel (Meckel’s diverticulum): Túi thừa Meckel là một dị tật bẩm sinh, trong đó một túi nhỏ hình thành trong thành ruột non. Nó có thể dẫn đến đau bụng, chảy máu và đôi khi tắc ruột. Cơn đau thường nằm gần rốn.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu: Trong một số trường hợp, nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gây đau vùng bụng dưới, bao gồm cả vùng quanh rốn. Các triệu chứng khác có thể bao gồm: thường xuyên muốn đi tiểu, đau hoặc nóng rát khi đi tiểu, và nước tiểu đục hoặc có máu.
- Rối loạn tiêu hóa: Một số rối loạn tiêu hóa khác, chẳng hạn như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng và viêm túi thừa (diverticulitis), có thể gây đau bụng xung quanh rốn. Những rối loạn này thường có thêm các triệu chứng như tiêu chảy, chảy máu trực tràng và sụt cân.
Chẩn đoán và điều trị đau bụng quanh rốn
Việc chẩn đoán nguyên nhân chính xác gây đau bụng xung quanh rốn cần có sự đánh giá toàn diện của chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Các phương pháp chẩn đoán sau đây có thể được sử dụng:
- Khám sức khỏe: Bác sĩ sẽ đánh giá bệnh sử của bệnh nhân và khám sức khỏe để xác định bất kỳ dấu hiệu đau, viêm hoặc sự bất thường nào.
- Chụp ảnh y khoa: Các xét nghiệm như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được chỉ định để hiển thị vùng bụng và xác định bất kỳ cấu trúc bất thường nào.
- Xét nghiệm máu và xét nghiệm phân: Những xét nghiệm này giúp đánh giá sự hiện diện của nhiễm trùng, viêm hoặc các dấu hiệu bất thường khác trong cơ thể.
- Nội soi: Phương pháp này được thực hiện bằng cách đưa một ống mỏng, linh hoạt có camera vào đường tiêu hóa để kiểm tra các cấu trúc bên trong và lấy mẫu mô nếu cần.
Các lựa chọn điều trị đau bụng quanh rốn sẽ thay đổi, tùy thuộc vào nguyên nhân tiềm ẩn. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:
- Viêm ruột thừa: Phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho viêm ruột thừa là phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa bị viêm. Phẫu thuật thường được thực hiện khẩn cấp để ngăn ruột thừa bị vỡ.
- Viêm dạ dày ruột: Việc điều trị viêm dạ dày ruột tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa mất nước. Việc điều trị thường bao gồm nghỉ ngơi, bù nước, dùng thuốc không kê đơn để kiểm soát tiêu chảy và nôn mửa, và chế độ ăn nhạt cho đến khi tình trạng nhiễm trùng thuyên giảm.
- Sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột (SIBO): Thuốc kháng sinh thường được kê đơn để điều trị sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột và giảm sự phát triển quá mức của vi khuẩn. Ngoài ra, những thay đổi trong chế độ ăn uống, chẳng hạn như giảm carbohydrate có thể lên men, có thể được khuyến nghị để giảm bớt các triệu chứng.
- Hội chứng ruột kích thích: Việc điều trị hội chứng ruột kích thích nhằm mục đích kiểm soát các triệu chứng. Bác sĩ sẽ đề nghị bạn thay đổi lối sống, thay đổi chế độ ăn uống, thực hiện kỹ thuật kiểm soát căng thẳng và trong một số trường hợp, dùng thuốc để kiểm soát các triệu chứng cụ thể như tiêu chảy hoặc táo bón.
- Tắc nghẽn đường tiêu hóa: Việc điều trị tắc nghẽn đường tiêu hóa tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân cơ bản. Các bác sĩ có thể sử dụng thuốc để giảm bớt các triệu chứng, yêu cầu để ruột nghỉ ngơi, thụt tháo, hoặc phẫu thuật để loại bỏ chỗ tắc nghẽn.
- Túi thừa Meckel: Phẫu thuật cắt bỏ túi thừa Meckel là phương pháp điều trị chính cho các trường hợp có triệu chứng, đặc biệt nếu xảy ra các biến chứng như chảy máu hoặc tắc nghẽn.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu: Nhiễm trùng đường tiết niệu thường được điều trị bằng kháng sinh để loại bỏ nhiễm trùng. Uống nhiều nước và duy trì thực hành vệ sinh tốt cũng rất cần thiết để ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát.
- Rối loạn tiêu hóa: Việc điều trị rối loạn tiêu hóa thường là sự kết hợp giữa dùng thuốc, điều chỉnh chế độ ăn uống và thay đổi lối sống. Những người mắc các bệnh viêm ruột có thể cần dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc các tác nhân sinh học (biological agent) để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa bùng phát.
Bạn cần tham khảo ý kiến của chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được chẩn đoán chính xác và có kế hoạch điều trị thích hợp phù hợp với nhu cầu của bạn.
Tóm lại, đau bụng quanh rốn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các tình trạng nhẹ đến các vấn đề nghiêm trọng tiềm ẩn. Cần có sự chăm sóc và đánh giá y tế kịp thời để xác định nguyên nhân cơ bản và xác định phương pháp điều trị phù hợp nhất.
