Tổng quan
Cryoglobulin là các protein bất thường trong máu. Nếu bạn mắc chứng cryoglobulin huyết (cryoglobulinemia), những protein cryoglobulin bất thường này có thể kết tụ lại với nhau ở nhiệt độ dưới 37 độ C. Những cục protein dạng sền sệt này có thể cản trở quá trình lưu thông máu, làm hỏng da, khớp, dây thần kinh và các cơ quan của bạn – đặc biệt là thận và gan.
Triệu chứng của bệnh cryoglobulin huyết (cryoglobulinemia)
Các triệu chứng thường xuất hiện rồi biến mất, và có thể bao gồm:
- Tổn thương da. Hầu hết những người mắc bệnh cryoglobulin máu đều phát triển các tổn thương da màu tím ở chân. Ở một số người, vết loét ở chân cũng xảy ra.
- Đau khớp. Các triệu chứng giống như viêm khớp dạng thấp là phổ biến trong bệnh cryoglobulin máu.
- Bệnh lý thần kinh ngoại biên. Cryoglobulinemia có thể làm tổn thương các dây thần kinh ở đầu ngón tay và ngón chân, gây tê và các vấn đề khác.
Nguyên nhân
Bệnh cryoglobulin huyết (cryoglobulinemia) có liên quan đến:
- Nhiễm trùng. Viêm gan C là bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất liên quan đến bệnh cryoglobulin huyết. Những bệnh nhiễm trùng khác có thể gây ra cryoglobulinemia bao gồm viêm gan B, HIV, Epstein-Barr, toxoplasmosis và sốt rét.
- Một số bệnh ung thư. Một số bệnh ung thư máu, chẳng hạn như đa u tủy, bệnh tăng globulin đại phân tử Waldenstrom (Waldenstrom macroglobulinemia) và bệnh bạch cầu lymphocytic mãn tính (chronic lymphocytic leukemia), đôi khi có thể gây ra bệnh cryoglobulin máu.
- Các rối loạn tự miễn dịch. Các bệnh như lupus, viêm khớp dạng thấp và hội chứng Sjogren làm tăng nguy cơ phát triển bệnh cryoglobulin máu.
Các yếu tố rủi ro
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh cryoglobulin máu bao gồm:
- Giới tính của bạn. Cryoglobulinemia xảy ra ở phụ nữ thường xuyên hơn ở nam giới.
- Tuổi. Các triệu chứng của bệnh cryoglobulin máu thường bắt đầu ở tuổi trung niên.
- Những căn bệnh khác. Cryoglobulinemia có liên quan đến các bệnh như viêm gan C, HIV, đa u tủy, bệnh tăng globulin đại phân tử Waldenstrom, bệnh lupus và hội chứng Sjogren.
Chẩn đoán bệnh cryoglobulin huyết
Việc chẩn đoán bệnh cryoglobulin huyết được thực hiện bằng cách xét nghiệm máu, trong đó mẫu phải được giữ ở nhiệt độ cơ thể bình thường (37 độ C), trong một khoảng thời gian trước khi được làm mát. Nếu mẫu máu không được quản lý đúng cách, kết quả xét nghiệm có thể sẽ không chính xác.
Chuẩn bị cho cuộc hẹn với bác sĩ
Bạn có thể được khám bởi bác sĩ chính, hoặc bạn sẽ được giới thiệu ngay đến bác sĩ chuyên khoa về rối loạn máu (bác sĩ huyết học).
Đây là một số thông tin để giúp bạn sẵn sàng cho cuộc hẹn khám của mình.
Bạn có thể làm gì
Khi bạn đặt lịch hẹn khám, hãy hỏi xem bạn có cần làm gì trước không, chẳng hạn như nhịn ăn trước khi làm một xét nghiệm cụ thể. Hãy lập danh sách về:
- Các triệu chứng của bạn, kể cả bất kỳ điều gì dường như không liên quan đến lý do bạn hẹn khám
- Những thông tin cá nhân quan trọng, bao gồm những căng thẳng lớn, những thay đổi trong cuộc sống gần đây và tiền sử bệnh của gia đình
- Tất cả các loại thuốc, vitamin hoặc chất bổ sung khác mà bạn dùng, bao gồm cả liều lượng
- Các câu hỏi để hỏi bác sĩ của bạn
Nếu có thể, hãy đi cùng một thành viên gia đình hoặc bạn bè để giúp bạn ghi nhớ thông tin được cung cấp.
Đối với bệnh cryoglobulin huyết, đây là những câu hỏi cơ bản bạn nên hỏi bác sĩ:
- Điều gì có khả năng gây ra các triệu chứng của tôi?
- Ngoài nguyên nhân rất có thể xảy ra, các nguyên nhân có thể khác gây ra các triệu chứng của tôi là gì?
- Tôi cần những xét nghiệm nào?
- Tình trạng của tôi có khả năng là tạm thời hay mãn tính?
- Hành động tốt nhất là gì?
- Các lựa chọn thay thế cho phương pháp chính mà bác sĩ đề xuất là gì?
- Tôi có những tình trạng sức khỏe khác. Làm cách nào để tôi có thể quản lý chúng cùng nhau một cách tốt nhất?
- Có những hạn chế nào tôi cần tuân theo không?
- Tôi có nên gặp bác sĩ chuyên khoa không?
Ngoài những câu hỏi trên, đừng ngần ngại hỏi những câu hỏi khác.
Những gì bác sĩ sẽ hỏi
Bác sĩ của bạn có thể hỏi bạn một số câu hỏi, chẳng hạn như:
- Khi nào các triệu chứng của bạn bắt đầu?
- Các triệu chứng của bạn diễn ra liên tục hay thỉnh thoảng?
- Các triệu chứng của bạn có nặng không?
- Điều gì dường như cải thiện các triệu chứng của bạn?
- Điều gì dường như làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn?
Trong thời gian chờ đi khám, bạn hãy tránh làm bất cứ điều gì có thể làm trầm trọng thêm các dấu hiệu và triệu chứng của bạn.
Điều trị chứng cryoglobulin huyết
Tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản của chứng cryoglobulin huyết, việc điều trị có thể bao gồm các loại thuốc ức chế hệ thống miễn dịch hoặc chống lại việc nhiễm vi-rút. Đối với các triệu chứng nghiêm trọng, bác sĩ cũng có thể đề xuất một thủ thuật để trao đổi huyết tương. Huyết tương có chứa nhiều cryoglobulin của bạn sẽ được đổi bằng huyết tương của người hiến tặng, hoặc chất lỏng thay thế.
Chăm sóc tại nhà
Nếu bạn bị bệnh cryoglobulin huyết, điều quan trọng là tránh tiếp xúc với nhiệt độ lạnh – đặc biệt là phải bảo vệ ngón tay và ngón chân của bạn. Bạn nên sử dụng găng tay khi sử dụng tủ đông hoặc tủ lạnh. Kiểm tra bàn chân hàng ngày xem có vết thương nào không, vì chứng cryoglobulin huyết có thể khiến vết thương ở chân khó lành hơn.
