Đau khớp ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta, cản trở chúng ta thực hiện các công việc đơn giản và gây khó chịu. Đột nhiên bị đau khớp có thể đáng báo động. Trong bài viết này, bạn sẽ tìm hiểu về các yếu tố khác nhau góp phần gây ra các cơn đau khớp đột ngột, các phương pháp chẩn đoán được các chuyên gia chăm sóc sức khỏe sử dụng và các lựa chọn điều trị.
Nguyên nhân gây đau khớp đột ngột
Một trong những bệnh hoặc tình trạng dưới đây có thể gây đau khớp đột ngột.
- Viêm khớp dạng thấp (rheumatoid arthritis): Viêm khớp dạng thấp là một rối loạn tự miễn dịch, đặc trưng bởi tình trạng viêm khớp. Bệnh viêm khớp dạng thấp thường ảnh hưởng đến bàn tay, cổ tay và bàn chân, dẫn đến đau, cứng khớp và sưng khớp.
- Viêm xương khớp (osteoarthritis): Viêm xương khớp là dạng viêm khớp phổ biến nhất, thường xảy ra ở những người trên 65 tuổi. Bệnh viêm xương khớp phát triển do hao mòn khớp, dẫn đến đau, cứng khớp và giảm phạm vi chuyển động.
- Bệnh gút: Bệnh gút là một loại viêm khớp do sự tích tụ của các tinh thể axit uric trong khớp, dẫn đến đau khớp đột ngột và dữ dội, thường ở ngón chân cái. Bệnh gút chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới và có liên quan đến các yếu tố lối sống như chế độ ăn uống, uống rượu bia và béo phì.
- Viêm khớp nhiễm trùng (septic arthritis): Viêm khớp nhiễm trùng xảy ra khi khớp bị nhiễm trùng, dẫn đến khớp bị viêm và đau dữ dội. Viêm khớp nhiễm trùng có thể bị gây ra do vi khuẩn, vi rút hoặc nấm, và thường cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Viêm khớp nhiễm trùng tương đối hiếm gặp, ảnh hưởng đến khoảng 2 đến 10 người trên 100.000 người hàng năm.
- Viêm bao hoạt dịch (bursitis): Bao hoạt dịch là những túi nhỏ chứa đầy chất lỏng làm đệm cho xương, gân và cơ xung quanh khớp. Các khu vực thường bị ảnh hưởng bao gồm vai, khuỷu tay và hông. Chuyển động lặp đi lặp lại hoặc áp lực kéo dài lên khớp có thể góp phần gây ra tình trạng viêm bao hoạt dịch.
- Chấn thương: Các khớp bị đau đột ngột có thể do chấn thương như bong gân, căng cơ, gãy xương hoặc trật khớp. Chấn thương khớp có thể làm tổn thương dây chằng, gân hoặc sụn, dẫn đến đau cấp tính và hạn chế vận động.
Chẩn đoán khớp bị đau đột ngột
Việc chẩn đoán nguyên nhân cơ bản của tình trạng khớp bị đau đột ngột cần có sự đánh giá toàn diện của chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Quá trình chẩn đoán thường bao gồm các công việc sau:
- Xem xét bệnh sử và khám thực thể: Bác sĩ sẽ hỏi về bản chất của cơn đau, thời gian kéo dài và bất kỳ triệu chứng liên quan nào. Bác sĩ cũng sẽ tiến hành kiểm tra thể chất, đánh giá phạm vi chuyển động, tình trạng sưng, đau và các dấu hiệu viêm của khớp bị ảnh hưởng.
- Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm: Các xét nghiệm máu có thể được tiến hành để xác định các dấu hiệu viêm, chẳng hạn như protein phản ứng C (C-reactive protein) và tốc độ máu lắng (erythrocyte sedimentation rate). Ngoài ra, xét nghiệm máu có thể đo nồng độ axit uric trong trường hợp nghi ngờ mắc bệnh gút.
- Nghiên cứu hình ảnh: X-quang có thể giúp xác định các bất thường về cấu trúc, chẳng hạn như tổn thương khớp, thu hẹp không gian khớp hoặc sự hiện diện của gai xương. Chụp cộng hưởng từ (MRI) và siêu âm có thể được thực hiện để đánh giá các mô mềm, chẳng hạn như dây chằng, gân và sụn, cung cấp hình ảnh chi tiết để phân tích thêm.
- Phân tích dịch khớp: Trong một số trường hợp nhất định, bác sĩ sẽ thực hiện chọc hút khớp để lấy dịch từ khớp bị đau. Quy trình này được thực hiện bằng cách đưa một cây kim vào khoảng trống trong khớp để lấy một mẫu chất lỏng hoạt dịch. Chất lỏng sau đó được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích, giúp xác định xem có nhiễm trùng hay có bất kỳ sự bất thường nào trong thành phần chất lỏng hay không.
- Các xét nghiệm bổ sung: Tùy thuộc vào nguyên nhân nghi ngờ, các xét nghiệm bổ sung có thể được tiến hành. Các xét nghiệm này bao gồm các nghiên cứu bằng hình ảnh như chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc quét xương để đánh giá sức khỏe của xương hoặc tìm các dấu hiệu nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, việc sinh thiết mô khớp bị ảnh hưởng được thực hiện để đánh giá các tình trạng cụ thể như viêm khớp dạng thấp.
Các lựa chọn điều trị cho tình trạng đau khớp đột ngột
Phương pháp điều trị cho các khớp bị đau đột ngột phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và các yếu tố cá nhân. Dưới đây là một số lựa chọn điều trị phổ biến:
- Thuốc:
- Thuốc chống viêm không steroid: Những thuốc này giúp giảm đau, giảm viêm và sưng. Ví dụ bao gồm ibuprofen, naproxen và aspirin.
- Corticosteroid: Trong trường hợp viêm nặng, corticosteroid có thể được tiêm trực tiếp vào khớp để giảm đau.
- Thuốc chống thấp khớp điều chỉnh bệnh: Những thuốc này thường được sử dụng trong các tình trạng tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp để làm chậm sự tiến triển của bệnh và giảm bớt các triệu chứng.
- Thuốc hạ axit uric: Đối với bệnh gút, các thuốc như allopurinol hoặc febuxostat có thể được kê đơn để giảm nồng độ axit uric và ngăn ngừa các cơn đau do gút trong tương lai.
- Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát cơn đau khớp và cải thiện khả năng vận động. Một nhà trị liệu có thể đề ra các bài tập và kỹ thuật được cá nhân hóa để tăng cường sức mạnh cho khớp bị ảnh hưởng, cải thiện tính linh hoạt và giảm đau.
- Thiết bị hỗ trợ: Các thiết bị hỗ trợ như đai nẹp, đai bó hỗ trợ khớp, hoặc nẹp chỉnh hình có thể nâng đỡ khớp bị ảnh hưởng, giảm áp lực cho khớp.
- Thay đổi lối sống:
- Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm căng thẳng cho các khớp, đặc biệt là ở các khớp chịu trọng lượng như đầu gối và hông.
- Tập thể dục: Các bài tập tác động thấp như bơi lội, đạp xe và thái cực quyền giúp làm cơ bắp săn chắc, cải thiện sự ổn định của khớp và tăng cường tính linh hoạt tổng thể.
- Thay đổi chế độ ăn uống: Trong trường hợp bệnh gút, việc tránh thực phẩm giàu purine (ví dụ: thịt nội tạng, động vật có vỏ) và hạn chế uống rượu bia sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng.
- Can thiệp bằng phẫu thuật: Trong những trường hợp nghiêm trọng mà các phương pháp điều trị bảo tồn không giúp giảm đau, các lựa chọn phẫu thuật có thể được xem xét. Các lựa chọn này bao gồm phẫu thuật để thay khớp, nội soi khớp (để sửa chữa hoặc loại bỏ mô bị hư hỏng) hoặc hợp nhất khớp trong một số trường hợp.
Kết luận
Việc đột nhiên bị đau khớp có thể làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày của chúng ta, nhưng hiểu được nguyên nhân, phương pháp chẩn đoán và các lựa chọn điều trị sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng này một cách hiệu quả. Bạn cần tham khảo ý kiến của chuyên gia chăm sóc sức khỏe để có chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị phù hợp với riêng bạn. Bằng cách điều trị nguyên nhân cơ bản và thực hiện các biện pháp thích hợp, bạn sẽ cải thiện chức năng khớp và lấy lại chất lượng cuộc sống.
