• Các hạt carbon cải tiến do các nhà nghiên cứu tại UCL phát triển một ngày nào đó có thể trở thành một phương pháp mới để điều trị các bệnh liên quan đến sức khỏe đường ruột kém, chẳng hạn như xơ gan, là bệnh ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới.
  • Nghiên cứu mới đã tiết lộ rằng những hạt carbon này có khả năng hấp thụ vi khuẩn và độc tố có hại, đã cải thiện đáng kể sức khỏe đường ruột, gan, thận và não ở động vật và cho thấy tiềm năng ứng dụng ở người.
  • Chúng ta cần những nghiên cứu sâu hơn. Những hạt carbon này có thể là một bước tiến đầy hứa hẹn trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Gut chỉ ra rằng: những hạt carbon (carbon beads) này, hiện được trao giấy phép cho Công ty Yaqrit, đã cải thiện thành công sức khỏe đường ruột, gan, thận và não ở chuột và được coi là an toàn khi sử dụng ở người.

Trên toàn cầu, có khoảng 112 triệu người đang sống chung với bệnh xơ gan.

Vai trò quan trọng của hệ vi sinh vật đường ruột (gut microbiota) đối với sức khỏe tổng thể hiện nay mới được công nhận đầy đủ.

Sự mất cân bằng trong hệ vi sinh vật này có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại, ảnh hưởng đến vi khuẩn có lợi. Những vi khuẩn có lợi này giúp duy trì sức khỏe đường ruột.

Tác động của vi khuẩn có hại đến sức khỏe đường ruột

Vi khuẩn có hại tác động đến môi trường ruột bằng cách tiết ra những nội độc tố (endotoxin), những chất chuyển hóa độc hại và cytokine. Đây là những chất tạo điều kiện thuận lợi cho chúng phát triển.

Những chất này, đặc biệt là nội độc tố, có thể gây viêm và tăng tính thấm của thành ruột, dẫn đến tổn thương các cơ quan khác như gan, thận và não.

Trong trường hợp xơ gan, một căn bệnh được đánh dấu bằng sẹo gan, tình trạng viêm do nội độc tố gây ra được biết là làm tổn thương gan trở nên trầm trọng hơn.

Thuốc kháng sinh là một phần phổ biến trong điều trị xơ gan để kiểm soát vi khuẩn có hại, nhưng có nguy cơ tạo ra tình trạng kháng kháng sinh và thường được dành riêng cho giai đoạn cuối của bệnh.

Hợp tác để phát triển hạt carbon cải tiến

Để giải quyết những thách thức này, các nhà nghiên cứu của UCL (University College London, hay Đại học London) đã hợp tác với Công ty Yaqrit để phát triển các hạt carbon nhỏ dùng theo đường uống. Loại hạt carbon này được đặt tên là Yaq-001.

Những hạt carbon này được thiết kế với cấu trúc vi mô độc đáo, cho phép chúng hấp thụ cả phân tử lớn và nhỏ trong ruột.

Trong nghiên cứu của mình, các nhà nghiên cứu của UCL đã kiểm tra hiệu quả của các hạt carbon, mang nhãn hiệu Carbalive™, trong việc tăng cường sức khỏe đường ruột và tác dụng của chúng đối với chức năng gan, thận và não ở chuột.

Các phát hiện chỉ ra rằng: việc ăn hạt carbon hàng ngày trong vài tuần đã ngăn chặn sự tiến triển của sẹo và tổn thương gan ở những động vật thí nghiệm bị xơ gan và giảm tỷ lệ tử vong ở những con vật bị suy gan cấp tính trên nền mãn tính (acute-on-chronic liver failure).

Các hạt carbon này cũng được đánh giá trong một thử nghiệm lâm sàng với 28 bệnh nhân bị xơ gan. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các hạt này an toàn và gây ra tác dụng phụ tối thiểu.

Nếu những hạt carbon này thể hiện những lợi ích ở người giống như được thấy trên mô hình động vật, thì chúng có thể là một tiến bộ đáng kể trong việc điều trị các bệnh về gan.

Các hạt carbon hoạt động bằng cách hấp thụ nội độc tố và các chất chuyển hóa có hại khác từ vi khuẩn ‘xấu’ trong ruột. Tác dụng này giúp tạo ra một môi trường lành mạnh hơn cho vi khuẩn có lợi phát triển mạnh, từ đó giúp phục hồi sức khỏe của hệ vi sinh vật.

Với tác dụng đó, các hạt carbon sẽ ngăn chặn những chất độc này lan sang các bộ phận khác của cơ thể và gây ra tổn thương, như thường thấy trong các tình trạng như xơ gan.

Kết quả từ các nghiên cứu ban đầu đã mở đường cho các thử nghiệm lâm sàng bổ sung nhằm đánh giá hiệu quả của hạt carbon ở người, và một thử nghiệm như vậy sẽ sớm bắt đầu.

Hứa hẹn một phương pháp điều trị mới cho bệnh xơ gan

Nghiên cứu sâu hơn sẽ kiểm tra xem liệu những lợi ích này có áp dụng cho con người hay không, từ đó có khả năng dẫn đến các phương pháp điều trị mới cho các bệnh liên quan đến sức khỏe đường ruột kém.

Hai chuyên gia không tham gia vào nghiên cứu này đã nói chuyện về chủ đề này.

Tiến sĩ Nathan Price, giám đốc khoa học của Thorne, nói rằng: mặc dù nghiên cứu đang ở giai đoạn đầu và cần được xác nhận nhiều hơn, nhưng “công việc này rất hứa hẹn”.

Tiến sĩ Price giải thích: “Yaq-001 đại diện cho một phương pháp tiếp cận mới đầy hứa hẹn nhằm ngăn ngừa sự tiến triển của tổn thương gan và các biến chứng ở bệnh nhân xơ gan. Đây là một nhu cầu y tế khá lớn nhưng chưa được đáp ứng”.

Ông nói: “Không giống như thuốc kháng sinh có thể phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột và thúc đẩy tình trạng kháng thuốc, Yaq-001 loại bỏ có chọn lọc các sản phẩm của vi khuẩn có hại mà không tiêu diệt những vi khuẩn có lợi. Cơ chế nhắm mục tiêu này bảo vệ khỏi tác hại của độc tố vi khuẩn đồng thời bảo vệ sức khỏe của ruột. Những cách tiếp cận như vậy thực sự quan trọng vì chúng tôi muốn có những biện pháp can thiệp để lại càng nhiều thứ có lợi cho sức khỏe càng tốt.”

Bà Lena Bakovic, một chuyên gia dinh dưỡng chuyên về bệnh mãn tính, quản lý cân nặng, sức khỏe đường ruột, ung thư, và sức khỏe tổng thể cho biết: “Kết quả của nghiên cứu này chắc chắn rất đáng để suy nghĩ và với những thử nghiệm tiếp theo, nó có thể mang lại hy vọng về một phương pháp mới để điều trị bệnh gan.”

“Sự hiện diện của chứng rối loạn sinh lý đường ruột và tình trạng viêm đều có tác động tiêu cực đến sự tiến triển của bệnh xơ gan và cuối cùng là suy gan ở người.”

Bà Bakovic giải thích: “Có vẻ như các kết quả ở đây cho thấy tác dụng đầy hứa hẹn của Yaq-001 đối với sự tiến triển của bệnh xơ hóa, tăng huyết áp, xơ gan, tình trạng dinh dưỡng và tỷ lệ tử vong ở mô hình động vật”.

Bà nói tiếp: “Đặc biệt, về tình trạng dinh dưỡng, ở loài gặm nhấm, có vẻ như Yaq-001 có thể làm giảm tác dụng dị hóa (catabolic effects) của bệnh gan, có ảnh hưởng tích cực đến trọng lượng cơ thể và tình trạng mất trọng lượng cơ (sarcopenia). Nếu nó có thể áp dụng được cho con người, phương pháp điều trị này có thể làm giảm tình trạng suy dinh dưỡng, là tình trạng mà chúng tôi biết sẽ làm phức tạp thêm việc điều trị lâm sàng và sự tiến triển của bệnh gan.”

Tiến sĩ Price lưu ý rằng “kết quả từ các nghiên cứu trên động vật rất đáng khích lệ, cho thấy Yaq-001 đã cải thiện nhiều dấu hiệu về sức khỏe đường ruột, gan, não và thận”.

Ông nói thêm: “Lợi ích này cho thấy nó có thể là một công cụ mạnh mẽ để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng ở bệnh nhân xơ gan”.

Bà Bakovic đồng ý và nói rằng “các thử nghiệm lâm sàng tiếp theo để hỗ trợ việc sử dụng Yaq-001 ở người có thể dẫn đến sự chấp thuận cho một phương pháp điều trị mới đối với chứng rối loạn sinh lý đường ruột, viêm và tiến triển của bệnh gan”.

Thử nghiệm trên người là cần thiết

Bà Bakovic cho biết: “Một khía cạnh cần xem xét là hệ vi sinh vật của loài gặm nhấm không giống với hệ vi sinh vật của con người, điều này có thể tác động đến kết quả thử nghiệm trên con người”.

Bà chỉ ra: “Tuy nhiên, thử nghiệm này đã được thực hiện trên con người theo hình thức ngẫu nhiên và kiểm soát giả dược, đã chứng minh tính an toàn/khả năng dung nạp khá tốt”.

Tiến sĩ Price đồng ý và cho biết: “Nếu được chứng minh là thành công trong các thử nghiệm lớn hơn, Yaq-001 có thể mang lại hy vọng mới cho hàng triệu người trên toàn thế giới mắc bệnh xơ gan, bằng cách cung cấp một tùy chọn điều trị có mục tiêu, bảo tồn hệ vi sinh vật để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh và các biến chứng đe dọa tính mạng”.

Ông nói tiếp: “Điều quan trọng là, một thử nghiệm nhỏ trên người đã chỉ ra rằng Yaq-001 an toàn và được dung nạp tốt khi bệnh nhân xơ gan dùng theo đường uống. Dữ liệu về sự an toàn này, cùng với những kết quả đầy hứa hẹn trên động vật, cung cấp nền tảng vững chắc để tiến tới các thử nghiệm lâm sàng lớn hơn nhằm kiểm tra tính hiệu quả của nó.”