Yips khi chơi golf hay các môn thể thao khác là gì?
Yips là hiện tượng co thắt cổ tay không chủ ý, thường hay xảy ra khi người chơi gôn đang cố gắng gạt bóng (putt). Tuy nhiên, yips cũng có thể xảy ra ở những người chơi các môn thể thao khác — chẳng hạn như cricket, phi tiêu và bóng chày.
Người ta từng cho rằng yips luôn gắn liền với sự lo lắng về kết quả. Tuy nhiên, hiện nay một số người bị yips do một tình trạng thần kinh ảnh hưởng đến các cơ cụ thể (loạn trương lực cơ khu trú).
Việc thay đổi cách bạn thực hiện động tác có thể giúp bạn thoát khỏi tình trạng yips. Ví dụ, một người chơi golf thuận tay phải có thể thử gạt bóng bằng tay trái.
Triệu chứng
Triệu chứng phổ biến nhất của yips là giật cơ không chủ ý, mặc dù một số người bị run, co giật, co thắt hoặc cứng cổ tay.
Nguyên nhân gây ra yips
Ở một số người, yips là một kiểu loạn trương lực khu trú, là một tình trạng gây ra các cơn co thắt cơ không tự chủ trong khi thực hiện một nhiệm vụ cụ thể. Nó rất có thể liên quan đến việc sử dụng quá mức một nhóm cơ nhất định, tương tự như chứng chuột rút của người viết nhiều. Sự lo lắng sẽ làm tình trạng này tồi tệ hơn.
Một số vận động viên trở nên quá lo lắng và quá tập trung, đến nỗi khả năng thực hiện một kỹ năng của họ, chẳng hạn như gạt bóng, bị suy giảm. “Nghẹt thở” là một dạng cực kỳ lo lắng về kết quả, có thể ảnh hưởng đến trận đấu của người chơi gôn hoặc bất kỳ vận động viên nào.
Các yếu tố rủi ro
Yips thường liên quan đến các yếu tố sau:
- Lớn tuổi
- Chơi golf lâu năm
- Chơi để thi đấu
Điều trị
Bởi vì yips có thể liên quan đến việc sử dụng quá mức các cơ cụ thể, nên việc thay đổi kỹ thuật hoặc thiết bị có thể hữu ích cho bạn. Các chiến lược có thể bao gồm:
- Thay đổi cách nắm của bạn. Kỹ thuật này có ích cho nhiều người chơi gôn, bởi vì nó thay đổi các cơ mà bạn sử dụng để thực hiện cú gạt bóng.
- Sử dụng một gậy putter khác. Một cây gậy gạt bóng dài hơn cho phép bạn sử dụng cánh tay và vai nhiều hơn, đồng thời sử dụng bàn tay và cổ tay ít hơn trong khi gạt bóng. Các loại gậy gạt khác được thiết kế với một tay cầm đặc biệt để giúp ổn định bàn tay và cổ tay.
- Rèn luyện kỹ năng tinh thần. Các kỹ thuật như thư giãn, hình dung hoặc suy nghĩ tích cực có thể giúp giảm lo lắng, tăng khả năng tập trung và giảm bớt nỗi sợ hãi về yips.
- Tiêm botox. Việc tiêm onabotulinumtoxinA (Botox) một cách cẩn thận vào các cơ đang hoạt động quá mức có thể giúp hạn chế các cơn co thắt cơ và giảm bớt yips.
Hẹn khám với bác sĩ
Nếu tình trạng của bạn hay xảy ra hoặc nghiêm trọng, bạn nên đi khám. Bạn có thể được giới thiệu đến một bác sĩ chuyên về y học thể thao.
Chuẩn bị trước khi đi khám
Bạn nên viết ra các thông tin sau:
- Mô tả chi tiết về các triệu chứng của bạn
- Thông tin về các vấn đề y tế bạn đã bị
- Thông tin về các vấn đề y tế của cha mẹ hoặc anh chị em của bạn
- Tất cả các loại thuốc và thực phẩm bổ sung mà bạn dùng
- Câu hỏi bạn muốn hỏi bác sĩ
Đối với yips, bạn có thể hỏi bác sĩ những câu sau:
- Điều gì có thể gây ra các triệu chứng của tôi?
- Có cách điều trị nào cho các triệu chứng của tôi không?
- Tôi sẽ luôn bị ảnh hưởng bởi yips phải không?
Những gì bác sĩ sẽ hỏi
Bác sĩ có thể đặt câu hỏi chi tiết về cách thức và thời điểm các triệu chứng của bạn xảy ra. Bác sĩ cũng có thể muốn quan sát cú gạt bóng của bạn. Nhưng vì yips xảy ra thường xuyên nhất trong các giải thi đấu, nên khó có điều kiện quan sát.
Các câu hỏi mà bác sĩ có thể hỏi bạn là:
- Các triệu chứng của bạn thường xảy ra khi nào?
- Bạn đã trải qua các triệu chứng bao lâu rồi?
- Các triệu chứng của bạn có xảy ra với bất kỳ hoạt động nào khác không?
- Điều gì dường như cải thiện các triệu chứng của bạn?
- Điều gì dường như làm cho các triệu chứng của bạn tồi tệ hơn?
