Co thắt nửa mặt là gì?
Co thắt nửa mặt là một chứng rối loạn của hệ thần kinh, trong đó các cơ ở một bên mặt co giật một cách không chủ ý. Co thắt nửa mặt thường bị gây ra do một mạch máu chạm vào hoặc rung động và va chạm vào dây thần kinh mặt. Chứng co thắt nửa mặt cũng có thể được gây ra bởi một chấn thương dây thần kinh mặt hoặc một khối u. Đôi khi, nguyên nhân là không rõ.
Triệu chứng
Các triệu chứng phổ biến của chứng co thắt nửa mặt bao gồm sự co giật hoặc co thắt các cơ trên mặt, thường là:
- Co thắt ở một bên của khuôn mặt
- Co thắt mà không thể kiểm soát
- Không đau
Những cơn co thắt này thường bắt đầu ở mí mắt, sau đó có thể lan dần và co thắt ở má và miệng ở cùng một bên của khuôn mặt. Lúc đầu, hiện tượng co thắt nửa mặt xuất hiện một khoảng thời gian rồi biến mất. Nhưng cuối cùng, sau vài tháng đến vài năm, sự co thắt xảy ra gần như liên tục.
Đôi khi, hiện tượng co thắt nửa mặt có thể xảy ra ở cả hai bên mặt. Tuy nhiên, sự co giật không xảy ra đồng thời ở cả hai bên mặt.
Nguyên nhân
Co thắt nửa mặt thường bị gây ra do một mạch máu chạm vào dây thần kinh mặt. Chứng rối loạn này cũng có thể được gây ra bởi một chấn thương dây thần kinh mặt hoặc một khối u. Đôi khi, không có nguyên nhân rõ ràng.
Co thắt nửa mặt đôi khi có thể xảy ra khi bạn:
- Chuyển động các cơ trên mặt
- Lo lắng
- Căng thẳng
- Mệt mỏi
Chẩn đoán chứng co thắt nửa mặt
Để chẩn đoán tình trạng của bạn, bác sĩ sẽ tiến hành khám sức khỏe và kiểm tra các dấu hiệu co thắt nửa mặt. Để xác định nguyên nhân gây ra tình trạng của bạn và tìm phương pháp điều trị thích hợp nhất cho tình trạng đó, các xét nghiệm hình ảnh có thể cần thiết, chẳng hạn chụp cộng hưởng từ.
Chụp cộng hưởng từ (MRI) sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết về đầu của bạn và xác định nguyên nhân gây co thắt nửa mặt. Bác sĩ có thể tiêm thuốc nhuộm tương phản vào mạch máu (chụp cộng hưởng từ mạch máu) để tìm bất kỳ mạch máu bất thường nào có thể gây kích ứng dây thần kinh mặt.
Không phải lúc nào bạn cũng cần chụp cộng hưởng từ hoặc một xét nghiệm hình ảnh khác để chẩn đoán chứng co thắt nửa mặt. Bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng dựa trên các triệu chứng của bạn và một bài kiểm tra. Bạn cần xét nghiệm bằng hình ảnh nếu các triệu chứng của bạn là không điển hình, hoặc nếu bạn đang chuẩn bị phẫu thuật.
Điều trị chứng co thắt nửa mặt
Hiện nay có các phương pháp điều trị co thắt nửa mặt sau:
- Tiêm botulinum. Bác sĩ có thể tiêm độc tố botulinum (Botox) vào các cơ bị ảnh hưởng, làm tê liệt tạm thời các cơ đó. Phương pháp điều trị này rất hiệu quả trong việc làm giảm các triệu chứng ở hầu hết mọi người. Cứ sau vài tháng bạn sẽ cần tiêm lại một lần.
- Các thuốc khác. Các thuốc chống co giật có thể làm giảm co thắt nửa mặt ở một số người.
- Phẫu thuật. Bác sĩ sẽ thực hiện một trong những kiểu phẫu thuật sau để làm giảm co thắt nửa mặt.
– Phẫu thuật giải áp (decompression surgery): Bác sĩ tạo một lỗ hở trong hộp sọ của bạn và mở lớp che phủ não (màng cứng) ra, để lộ ra phần dây thần kinh mặt đi ra khỏi thân não. Sau đó bác sĩ xác định vị trí mạch máu chèn ép hoặc kích thích dây thần kinh mặt, và đặt một vật liệu giống như bọt biển vào giữa dây thần kinh và mạch máu, để loại bỏ sự chèn ép lên dây thần kinh. Kiểu phẫu thuật này thường có thể làm giảm co thắt nửa mặt.
– Các thủ thuật khác: bao gồm phá hủy các bộ phận của dây thần kinh mặt thông qua phẫu thuật và nhiệt đông bằng tần số vô tuyến (radiofrequency thermocoagulation, là kỹ thuật sử dụng nhiệt và sóng vô tuyến).
