Đi tiểu nhiều và giảm cân bất thường là hai triệu chứng có thể báo hiệu một bệnh lý nào đó mà bạn chưa phát hiện ra. Những triệu chứng này có thể xảy ra cùng nhau do những bệnh khác nhau, từ rối loạn chuyển hóa đến khối u ác tính. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về những nguyên nhân khiến bạn đi tiểu nhiều kèm theo sụt cân ngoài ý muốn, cũng như cách chẩn đoán và điều trị tình trạng này.
Bệnh gì gây đi tiểu nhiều và sụt cân bất thường?
Một trong những bệnh sau đây sẽ khiến bạn đi tiểu nhiều hơn và sụt cân ngoài ý muốn.
1. Bệnh tiểu đường
Đái tháo đường là một rối loạn chuyển hóa được đặc trưng bởi lượng đường trong máu cao trong một thời gian dài. Có hai loại bệnh tiểu đường chính: Loại 1 và Loại 2. Ở cả hai loại, các triệu chứng chính có thể là đi tiểu nhiều và sụt cân không rõ nguyên nhân.
Trong bệnh tiểu đường, lượng đường trong máu cao dẫn đến một hiện tượng gọi là lợi tiểu thẩm thấu (osmotic diuresis). Khi có quá nhiều glucose trong nước tiểu, nó sẽ hút nước, dẫn đến tăng thể tích nước tiểu. Quá trình này có thể dẫn đến mất nước, sau đó kích thích phản ứng khát nước, gây ra chứng khát nhiều (tăng cảm giác khát nước).
Giảm cân ngoài ý muốn trong bệnh tiểu đường chủ yếu là do cơ thể không thể sử dụng glucose hiệu quả làm nguồn nhiên liệu. Sự kém hiệu quả này có thể xảy ra do không có insulin (Loại 1) hoặc các tế bào kháng insulin (Loại 2). Kết quả là, cơ thể bắt đầu phân hủy protein từ cơ bắp và chất béo từ nguồn chất béo dự trữ để sử dụng làm nguồn năng lượng thay thế, dẫn đến giảm cân.
Bệnh tiểu đường được chẩn đoán thông qua các xét nghiệm máu đo nồng độ glucose. Các xét nghiệm này có thể bao gồm xét nghiệm đường huyết lúc đói, xét nghiệm dung nạp glucose đường uống, hoặc xét nghiệm huyết sắc tố A1C.
Việc điều trị bệnh tiểu đường bao gồm điều chỉnh lối sống, chẳng hạn như chế độ ăn uống và tập thể dục, và thuốc (insulin đối với loại 1 và thuốc uống hoặc insulin đối với loại 2) để kiểm soát lượng đường trong máu.
2. Cường giáp
Cường giáp (hyperthyroidism) là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp. Việc sản xuất dư thừa này có thể đẩy nhanh quá trình trao đổi chất của cơ thể, gây ra tình trạng đi tiểu nhiều và giảm cân ngoài ý muốn.
Đi tiểu nhiều không phải là triệu chứng trực tiếp của cường giáp nhưng có thể xảy ra do lượng nước uống vào tăng lên do khát nước quá mức. Khát nước quá mức là một triệu chứng phổ biến khác của cường giáp. Khát nước quá mức xảy ra do tăng tiết mồ hôi và tăng chuyển hóa.
Việc sụt cân trong bệnh cường giáp xảy ra do tuyến giáp hoạt động quá mức làm tăng tốc quá trình trao đổi chất của cơ thể, khiến cơ thể đốt cháy calo với tốc độ nhanh hơn.
Cường giáp được chẩn đoán bằng cách kiểm tra nồng độ hormone kích thích tuyến giáp (TSH) và thyroxine trong máu của bạn. Nồng độ TSH thấp và nồng độ thyroxine cao cho thấy tuyến giáp hoạt động quá mức.
Các lựa chọn điều trị cường giáp bao gồm i-ốt phóng xạ, thuốc kháng giáp, thuốc chẹn beta và phẫu thuật.
3. Bệnh thận mãn tính
Bệnh thận mãn tính là một bệnh lý đặc trưng bởi sự mất dần chức năng thận theo thời gian. Khi thận không hoạt động bình thường, các chất thải và chất lỏng dư thừa có thể tích tụ trong cơ thể.
Trong giai đoạn đầu của bệnh thận mãn tính, thận sản xuất nhiều nước tiểu hơn để bù đắp cho khả năng lọc bị suy giảm, dẫn đến đi tiểu nhiều hơn. Quá trình này có thể dẫn đến mất nước, sau đó kích thích phản ứng khát nước.
Giảm cân ngoài ý muốn trong bệnh thận mãn tính có thể xảy ra do chán ăn hoặc buồn nôn, đây là những triệu chứng phổ biến của bệnh này. Cơ thể cũng có thể phá vỡ các mô cơ và chất béo dự trữ để lấy năng lượng, dẫn đến giảm cân.
Bệnh thận mãn tính được chẩn đoán bằng xét nghiệm máu để đo nồng độ creatinine và urê, và xét nghiệm nước tiểu để xác định những sự bất thường cho thấy tổn thương thận mãn tính. Các xét nghiệm bằng hình ảnh và sinh thiết thận cũng có thể được thực hiện.
Điều trị bệnh thận mãn tính là giải quyết nguyên nhân (chẳng hạn như kiểm soát lượng đường trong máu ở bệnh tiểu đường), làm chậm quá trình tổn thương thận và điều trị các biến chứng. Ở giai đoạn bệnh tiến triển, có thể cần phải lọc máu hoặc ghép thận.
Bạn cần đi khám khi có các triệu chứng như đi tiểu nhiều và giảm cân ngoài ý muốn. Hai triệu chứng này có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng cần được điều trị kịp thời. Hãy đi khám để được chẩn đoán và điều trị chính xác, hiệu quả.
