Tổng quan
Thiếu máu cục bộ mạc treo ruột xảy ra khi các động mạch bị hẹp hoặc tắc nghẽn hạn chế lưu lượng máu đến ruột non. Lưu lượng máu giảm có thể làm hỏng vĩnh viễn ruột non.
Việc đột ngột mất lưu lượng máu đến ruột non (thiếu máu cục bộ mạc treo cấp tính) do cục máu đông cần phải phẫu thuật ngay lập tức. Thiếu máu cục bộ mạc treo phát triển theo thời gian (mãn tính) được điều trị bằng phương pháp nong mạch hoặc phẫu thuật mở.
Bệnh thiếu máu mạc treo mãn tính không được điều trị có thể trở nên cấp tính hoặc dẫn đến sụt cân nghiêm trọng và suy dinh dưỡng.
Triệu chứng thiếu máu cục bộ mạc treo ruột
Thiếu máu mạc treo cấp tính
Các dấu hiệu và triệu chứng của dạng thiếu máu mạc treo cấp tính bao gồm:
- Đau bụng đột ngột, dữ dội
- Cần đi tiêu gấp
- Sốt
- Buồn nôn và ói mửa
Thiếu máu mạc treo mãn tính
Các dấu hiệu và triệu chứng của dạng thiếu máu cục bộ mạc treo mãn tính bao gồm:
- Đau bụng bắt đầu khoảng 30 phút sau khi ăn
- Cơn đau trở nên tồi tệ hơn sau một giờ
- Cơn đau biến mất trong vòng một đến ba giờ
Khi nào cần đi khám
Nếu bạn bị đau bụng dữ dội, đột ngột và kéo dài, bạn cần sự chăm sóc y tế khẩn cấp. Nếu bạn bị đau sau khi ăn, hãy hẹn gặp bác sĩ để khám.
Nguyên nhân gây thiếu máu mạc treo
Cả hai dạng thiếu máu mạc treo cấp tính và mãn tính đều bị gây ra bởi việc giảm lưu lượng máu đến ruột non. Thiếu máu mạc treo cấp tính thường được gây ra bởi cục máu đông trong động mạch mạc treo chính. Cục máu đông thường bắt nguồn từ tim. Dạng mãn tính thường xảy ra do sự tích tụ mảng bám làm hẹp động mạch.
Các biến chứng
Nếu không được điều trị kịp thời, thiếu máu cục bộ mạc treo cấp tính có thể dẫn đến:
- Nhiễm trùng huyết. Tình trạng có khả năng đe dọa đến tính mạng này xảy ra do cơ thể giải phóng các chất hóa học vào máu để chống lại sự nhiễm trùng. Trong tình trạng nhiễm trùng huyết, cơ thể phản ứng thái quá với các hóa chất, gây ra những thay đổi có thể dẫn đến suy đa cơ quan.
- Tổn thương ruột không thể hồi phục. Lưu lượng máu đến ruột không đủ có thể khiến các bộ phận của ruột chết.
- Tử vong. Cả hai biến chứng trên đều có thể dẫn đến tử vong.
Những người bị thiếu máu cục bộ mạc treo mãn tính có thể phát triển các vấn đề sau:
- Sợ ăn. Người bệnh sợ ăn bởi vì họ bị đau sau bữa ăn, do bệnh gây ra.
- Giảm cân ngoài ý muốn. Vấn đề này có thể xảy ra do sợ ăn.
- Thiếu máu mạc treo mạn tính trở thành cấp tính. Các triệu chứng của bệnh thiếu máu cục bộ mạc treo mãn tính có thể tiến triển, dẫn đến dạng cấp tính của bệnh lý này.
Chẩn đoán thiếu máu mạc treo
Bác sĩ có thể nghi ngờ bạn bị thiếu máu mạc treo mãn tính nếu bạn bị đau sau khi ăn, khiến bạn phải hạn chế ăn và giảm cân. Sự thu hẹp các động mạch chính đến ruột non có thể giúp bác sĩ khẳng định chẩn đoán.
Các xét nghiệm dùng để chẩn đoán có thể bao gồm:
- Chụp ảnh động mạch. Bác sĩ có thể đề nghị chụp CT, MRI hoặc chụp X-quang vùng bụng của bạn để xác định xem các động mạch dẫn đến ruột non có bị thu hẹp hay không. Việc thêm thuốc cản quang (khi chụp mạch mạc treo, chụp mạch CT hoặc chụp mạch cộng hưởng từ) có thể giúp xác định chính xác chỗ hẹp.
- Siêu âm Doppler. Phương pháp xét nghiệm không xâm lấn này sử dụng sóng âm thanh để ước tính lưu lượng máu, giúp bác sĩ xác định mức độ thu hẹp của động mạch.
Điều trị thiếu máu mạc treo
Nếu một cục máu đông làm mất lưu lượng máu đột ngột đến ruột non, bạn có thể phải phẫu thuật ngay để điều trị tình trạng thiếu máu cục bộ mạc treo. Thiếu máu cục bộ mạc treo phát triển theo thời gian có thể được điều trị bằng thủ thuật sử dụng bóng để mở vùng bị thu hẹp.
Một ống lưới (stent) có thể được đặt trong khu vực bị thu hẹp. Thiếu máu cục bộ mạc treo cũng có thể được điều trị bằng phẫu thuật mở thông qua một vết rạch.
