Tổng quan
Thoái hóa vỏ não-hạch nền (tiếng Anh: corticobasal degeneration) là một căn bệnh hiếm gặp trong đó các vùng não co lại và các tế bào thần kinh bị thoái hóa và chết theo thời gian. Bệnh này xảy ra ở vùng não xử lý thông tin và cấu trúc não điều khiển chuyển động. Sự thoái hóa này dẫn đến việc cử động ngày càng khó khăn ở một hoặc cả hai bên cơ thể.
Tình trạng này có thể khiến bạn phối hợp kém, cứng khớp, khó suy nghĩ, gặp khó khăn khi nói hoặc sử dụng ngôn ngữ hoặc các vấn đề khác.
Triệu chứng thoái hóa vỏ não-hạch nền
Các dấu hiệu và triệu chứng của thoái hóa vỏ não-hạch nền bao gồm:
- Khó cử động ở một hoặc cả hai bên cơ thể, tình trạng này trở nên trầm trọng hơn theo thời gian
- Phối hợp các chi kém
- Rắc rối với việc giữ thăng bằng
- Cứng cơ thể
- Tư thế bất thường của bàn tay hoặc bàn chân, chẳng hạn như bàn tay nắm chặt
- Giật cơ
- Khó nuốt
- Chuyển động mắt bất thường
- Rắc rối với suy nghĩ, lời nói và ngôn ngữ
Bệnh thoái hóa vỏ não-hạch nền tiến triển trong sáu đến tám năm. Cuối cùng, những người mắc hội chứng thoái hóa vỏ não-hạch nền có thể không thể đi lại được.
Nguyên nhân gây thoái hóa vỏ não-hạch nền
Nguyên nhân gây thoái hóa vỏ não-hạch nền vẫn chưa được biết rõ, nhưng nghiên cứu cho thấy một loại protein trong não có tên là tau có thể đóng một vai trò trong căn bệnh này. Sự tích tụ tau trong các tế bào não có thể dẫn đến sự suy giảm của chúng và các triệu chứng thoái hóa vỏ não-hạch nền.
Điều quan trọng cần biết là bạn có thể có các dấu hiệu và triệu chứng giống như thoái hóa vỏ não-hạch nền, nhưng nguyên nhân là do một bệnh thoái hóa khác của não, chẳng hạn như bệnh liệt trên nhân tiến triển (progressive supranuclear palsy), bệnh Alzheimer, bệnh Pick’s và bệnh Creutzfeldt-Jakob. Một nửa số người có dấu hiệu và triệu chứng thoái hóa vỏ não-hạch nền mắc một bệnh khác.
Biến chứng của bệnh thoái hóa vỏ não-hạch nền
Các triệu chứng thoái hóa vỏ não-hạch nền tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như viêm phổi hoặc nhiễm trùng huyết, một phản ứng đe dọa tính mạng đối với nhiễm trùng. Biến chứng thoái hóa vỏ não-hạch nền cuối cùng dẫn đến tử vong.
Chẩn đoán thoái hóa vỏ não-hạch nền
Chẩn đoán thoái hóa vỏ não-hạch nền được thực hiện dựa trên các dấu hiệu và triệu chứng của bạn. Tuy nhiên, các dấu hiệu và triệu chứng của bạn có thể là do một bệnh thoái hóa khác gây ra, như liệt trên nhân tiến triển, bệnh Alzheimer, bệnh Pick và bệnh Creutzfeldt-Jakob.
Các nhà nghiên cứu đang xem xét liệu việc chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) và chụp cắt lớp vi tính phát xạ đơn photon (SPECT) có thể phát hiện ra những thay đổi trong não phù hợp với bệnh thoái hóa vỏ não-hạch nền hay không. Tuy nhiên, cần phải thực hiện nhiều nghiên cứu hơn trong lĩnh vực này.
Chuẩn bị cho cuộc hẹn với bác sĩ
Bạn có thể bắt đầu bằng cách gặp bác sĩ chăm sóc chính của mình. Hoặc, bạn có thể được giới thiệu ngay đến một chuyên gia, chẳng hạn như bác sĩ thần kinh.
Dưới đây là một số thông tin giúp bạn sẵn sàng cho cuộc hẹn với bác sĩ.
Bạn có thể làm gì để chuẩn bị
Khi bạn đặt lịch hẹn, hãy hỏi xem bạn có cần phải làm gì trước không, chẳng hạn như nhịn ăn trước khi làm một xét nghiệm cụ thể. Hãy lập một danh sách bao gồm:
- Các triệu chứng của bạn, bao gồm bất kỳ triệu chứng nào có vẻ không liên quan đến lý do bạn đến cuộc hẹn
- Các thông tin cá nhân quan trọng, bao gồm những căng thẳng lớn, những thay đổi trong cuộc sống gần đây và tiền sử bệnh tật của gia đình
- Tất cả các loại thuốc, vitamin hoặc thực phẩm bổ sung khác mà bạn dùng, bao gồm cả liều lượng
- Các câu hỏi để hỏi bác sĩ của bạn
Hãy dẫn theo một thành viên trong gia đình hoặc bạn bè để giúp bạn ghi nhớ thông tin được cung cấp.
Đối với bệnh thoái hóa vỏ não-hạch nền, một số câu hỏi cơ bản cần hỏi bác sĩ bao gồm:
- Cái gì có thể gây ra các triệu chứng của tôi?
- Ngoài nguyên nhân có thể xảy ra nhất, nguyên nhân nào khác có thể gây ra các triệu chứng của tôi?
- Tôi cần những xét nghiệm gì?
- Bệnh của tôi sẽ là tạm thời hay mãn tính?
- Hành động tốt nhất bây giờ là gì?
- Các phương pháp điều trị thay thế cho phương pháp chính mà bác sĩ đề xuất là gì?
- Tôi có các tình trạng sức khỏe khác. Làm thế nào tôi có thể quản lý các tình trạng bệnh lý này cùng nhau?
- Có những hạn chế nào tôi cần phải tuân theo không?
- Tôi có nên gặp bác sĩ chuyên khoa không?
Đừng ngần ngại đặt những câu hỏi khác.
Bác sĩ sẽ hỏi bạn điều gì
Bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi, chẳng hạn như:
- Các triệu chứng của bạn bắt đầu khi nào?
- Các triệu chứng của bạn diễn ra liên tục hay thỉnh thoảng?
- Các triệu chứng của bạn nghiêm trọng đến mức nào?
- Điều gì dường như cải thiện các triệu chứng của bạn?
- Điều gì dường như làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn?
Điều trị bệnh thoái hóa vỏ não-hạch nền
Không có phương pháp điều trị nào giúp làm chậm quá trình thoái hóa vỏ não-hạch nền. Bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc để kiểm soát các triệu chứng của bạn. Vật lý trị liệu và liệu pháp ngôn ngữ có thể giúp bạn ngăn ngừa té ngã và kiểm soát các khuyết tật do thoái hóa vỏ não-hạch nền.
